Wojciech Kętrzyński, historyk i poeta, który poświęcił swoje życie badaniom nad przeszłością swojego rodu i polskości Mazur, obchodzi dziś 186. rocznicę urodzin. Jego wkład w zachowanie polskiej tożsamości na tych terenach jest nieoceniony. W Giżycku, miejscu jego urodzenia, mieszkańcy pamiętają o jego zasługach, co znajduje odzwierciedlenie w licznych upamiętnieniach i pomnikach.
- Wojciech Kętrzyński: Początki życia i edukacja
- Zaangażowanie w powstanie styczniowe i działalność społeczna
- Praca w Zakładzie im. Ossolińskich i dorobek literacki
- Upamiętnienia w Giżycku i Kętrzynie
- Symboliczne znaczenie dla Mazur
Wojciech Kętrzyński: Początki życia i edukacja
Wojciech Kętrzyński, urodzony jako Adalbert von Winkler 11 lipca 1838 roku w Giżycku, pochodził ze szlacheckiej rodziny. Jego nazwisko wywodzi się od miejscowości "Kętrzyno" w powiecie wejherowskim. Uczęszczał do szkół w Giżycku i Kętrzynie, a po zdaniu egzaminu maturalnego w 1859 roku, rozpoczął studia historyczne w Królewcu. To właśnie podczas tych studiów odkrył polskie korzenie swojej rodziny, co skłoniło go do zmiany nazwiska na Wojciech von Kętrzyński.
Zaangażowanie w powstanie styczniowe i działalność społeczna
Kętrzyński aktywnie uczestniczył w powstaniu styczniowym, za co kilkakrotnie trafiał do więzienia. To właśnie tam, w surowych warunkach, przetłumaczył swoją pracę doktorską na łacinę. Był założycielem Komitetu Niesienia Pomocy Mazurom oraz wspierał finansowo "Gazetę Lecką" i "Mazura". Jego publikacje często ostrzegały przed zniemczeniem ludności mazurskiej, jednocześnie podkreślając jej głębokie przywiązanie do polskiej kultury i języka.
Praca w Zakładzie im. Ossolińskich i dorobek literacki
Przez ponad cztery dekady, Wojciech Kętrzyński pracował w Zakładzie im. Ossolińskich we Lwowie, gdzie jego działalność przyczyniła się do zgromadzenia bezcennych rękopisów i starodruków, co uczyniło z tego miejsca ośrodek naukowy o znaczeniu międzynarodowym. Jak podaje "Leksykon Warmii i Mazur", Kętrzyński był również poetą, co świadczy o jego wszechstronnych zainteresowaniach i talentach.
Upamiętnienia w Giżycku i Kętrzynie
W Giżycku, na ścianie budynku przy ul. Warszawskiej 21, znajduje się pomnik poświęcony Wojciechowi Kętrzyńskiemu. Pięć lat temu, w pobliskim parku M. Gerssa, w 180. rocznicę jego urodzin i 100. rocznicę śmierci, odsłonięto również "Ławeczkę Wojciecha Kętrzyńskiego". Te miejsca są dowodem na trwałą pamięć i szacunek, jaki mieszkańcy mają dla tego wybitnego historyka i poety.
Symboliczne znaczenie dla Mazur
Wojciech Kętrzyński zmarł 15 stycznia 1918 roku we Lwowie. W 1946 roku, w uznaniu jego zasług, mazurskiemu miastu Rastembork nadano nazwę Kętrzyn. Jego życie i praca na zawsze pozostaną symbolem walki o polskość Mazur i przywrócenie tej ziemi jej historycznej tożsamości. Jak napisał historyk Andrzej Wakar: "Człowiek, który przywrócił Mazury Polsce, a Polskę Mazurom".
Źródło: leksykonkultury.ceik.eu
Na podstawie: UM Giżycko
