Zgubiony dowód osobisty to bardzo poważny problem. Nie tylko dlatego, że wymaga od swojego właściciela wyrobienia nowego dokumentu tożsamości. O wiele poważniejszymi konsekwencjami mogą być próby wyłudzeń zobowiązań finansowych na skradzione dane. Co zrobić, żeby się przed tym uchronić? Gdzie zgłosić zgubienie dowodu osobistego czy karty płatniczej?
Zgubiony dowód osobisty – pokusa dla oszusta
W przypadku zgubienia bądź kradzieży dowodu osobistego ważne jest jak najszybsze zastrzeżenie utraconego dokumenty. Zgubiony dowód osobisty może zostać wykorzystany w próbie wyłudzenia pożyczki bądź kredytu na nasze dane. Jak podaje Związek Banków Polskich tylko w II kwartale 2023 r. udaremniono 2,1 tys. prób wyłudzeń, których łączna kwota przekroczyła 50,3 mln zł. W tym samym okresie zastrzeżono 44,5 tys. dokumentów tożsamości1. Utraty dokumentów to dość częste i niebezpieczne przypadki, dlatego kluczowe jest szybkie działanie w takiej sytuacji.
Zgubione dokumenty – zgłoszenie przez Internet
Jak tylko zorientujesz się, że straciłeś dowód osobisty, koniecznie go zastrzeż. Jak to zrobić? Możesz zgłosić się do dowolnego banku, nawet jeśli nie posiadałeś w nim konta. Jednak o wiele szybsze będzie zastrzeżenie dokumentu przez Internet – możesz to zrobić za pośrednictwem serwisu epuap.gov.pl. Jednak do jego obsługi musisz posiadać profil zaufany (może być utworzony za pośrednictwem bankowości elektronicznej), kwalifikowany podpis elektroniczny lub e-dowód.
Ważne! Jeśli zgubiony dowód osobisty został wydany po 4 marca 2019 r. (w formie tzw. e-dowodu) można zawiesić na 14 dni kalendarzowych jego ważność. W okresie zawieszenia nikt nie będzie mógł wykorzystać Twoich danych. Takie rozwiązanie może być przydatne w sytuacji, kiedy spodziewamy się odnalezienia dokumentu tożsamości. Jeśli rzeczywiście uda się go odnaleźć, można cofnąć zawieszenie dokumentu, a ten będzie ważny. Natomiast jeśli w ciągu 14 dni zawieszenie nie zostanie anulowane, zawieszony dowód osobisty zostanie automatycznie zablokowany.
Innym serwisem, za pośrednictwem którego możesz zastrzec utracony dowód osobisty, jest bik.pl. Jednak aby móc skorzystać z jego pośrednictwa, musisz posiadać w serwisie wcześniej założone i zweryfikowane konto.
Zgubiony dowód osobisty – zastrzeżenie przez telefon
Utrata dokumentów może wywołać spory stres, a tym samym skupienie się na złożeniu elektronicznego zgłoszenia może być trudne. Tym, którzy wolą mieć wsparcie w takich sytuacjach lub nie mają dostępu do Internetu, dedykowana jest ogólnopolska infolinia do zastrzegania dokumentów - 828 828 828. Dzwoniąc na infolinię, system głosowy przekieruje na infolinię wybranego banku, gdzie będzie można zastrzec zarówno zgubiony dokument, jak też karty płatnicze. Z infolinii można korzystać również podczas pobytów za granicą – wystarczy dodać do numeru kierunkowy +48.
Utrata karty płatniczej – jak zgłosić?
Oprócz dowodów tożsamości Polacy gubią też karty bankomatowe. Oczywiste jest, że kiedy te dostaną się w niepowołane ręce, mogą narazić nas na poważne straty. I chociaż PIN do karty często jest tajemnicą jej właściciela, to nisko gotówkowe płatności zbliżeniowe, które oferuje niemal każdy bank, również odbiją się na portfelu właściciela. Odpowiedzialność w takich sytuacjach określa jasno prawo. Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych wskazuje, że właściciel karty odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze do wysokości równowartości w walucie polskiej 50 euro (…) jeżeli nieautoryzowana transakcja jest skutkiem posłużenia się utraconym przez płatnika albo skradzionym płatnikowi instrumentem płatniczym. Dlatego tak istotne jest jak najszybsze zastrzeżenie zgubionej karty płatniczej – w banku, za pośrednictwem infolinii 828 828 828 lub poprzez bankowość elektroniczną.
Zgubione czy skradzione dokumenty?
Utrata dokumentów może być efektem kradzieży. Jeśli sądzisz, że zostałeś okradziony, zgłoś ten fakt na policję. Przyjęcie zgłoszenia kradzieży dokumentów ma wpływa nie tylko na konsekwencje dla potencjalnego sprawcy, ale dodatkowo zabezpiecza utracone dokumenty przed bezprawnym wykorzystaniem. Numer dowodu osobistego zgłoszonego jako skradziony jest automatycznie zastrzegany. Co ważne, po zgłoszeniu kradzieży dowodu osobistego na policji nie musisz zgłaszać już jego utraty w urzędzie gminy. W przypadku kart płatniczych – ze względu na możliwość wykorzystania ich tuż po przejęciu przez złodzieja – warto zastrzec je online lub telefonicznie.
